Монгол улс - БУЭС 2021
| Судалгааны дугаар | DDI-MNG-NSO-MN-SSMS-2021-v1.0 |
| Он | 2021 |
| Улс | Монгол улс |
| Гүйцэтгэгч | Монгол Улс Үндэсний статистикийн хороо |
| Судалгаа | |
| Мета мэдээлэл | DDI татах RDF татах |
| Үүссэн огноо | Aug 01, 2023 |
| Сүүлд шинэчилсэн огноо | Aug 01, 2023 |
| Хуудасын тоо | 12855 |
| Татагдсан тоо | 863 |
Ерөнхий мэдээлэл
Тодорхойлолт
Дугаар DDI-MNG-NSO-MN-SSMS-2021-v1.0 |
Хувилбар
Хувилбарын тайлбар
Энэ удаагийн судалгааны асуулгыг боловсруулахдаа өмнөх судалгааны сургамж болон хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагад үндэслэсэн бөгөөд тэдний өнөөгийн дүр төрхийг харуулж чадахуйц 9 бүлэг, 95 үндсэн үзүүлэлт бүхий асуулгыг нөхөх зааврын хамт боловсруулсан. Судалгааны асуулгын эхний хувилбарыг боловсруулсны дараа Сэлэнгэ аймгийн Тариат болон Төв аймгийн Хүрзэт, Бэлх зэрэг орд газруудад очиж алт олборлодог иргэдээс асуулга авч, туршсан. Түүнчлэн аймаг, нийслэлийн статистикийн хэлтэс, газар болон “Монголын бичил уурхайн нэгдсэн дээвэр холбоо”, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Ашигт малтмал, газрын тосны газар, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам зэрэг холбогдох байгууллагын саналыг авч тусгасан. Судалгааны үзэл баримтлал, асуулга, нөхөх зааврыг ҮСХ-ны Аргазүйн байнгын зөвлөл болон Даргын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, ҮСХ-ны даргын 2021 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдрийн А/98 тоот тушаалаар батлуулсан. Судалгааны асуулга нь дараах агуулгаас бүрдэнэ. Үүнд: Бүлэг 1. Хаягийн хэсэг (8 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн үйл ажиллагаа явуулж байгаа байршлын мэдээлэл;
Бүлэг 2. Ерөнхий мэдээлэл (7 асуулт): Бичил уурхайн үйл ажиллагаа эрхлэгч иргэний талаарх ерөнхий мэдээлэл;
Бүлэг 3. Ажил эрхлэлт (12 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн ажил эрхлэлтийн талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 4. Мэдээллийн хэрэгцээ, мэдээлэл авах суваг (4 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн мэдээлэл хүлээн авдаг эх үүсвэр, интернэт, гар утасны хэрэглээний талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 5. Бичил уурхай эрхлэгчдийн хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн талаарх мэдээлэл (8 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн бэртэл, гэмтэл, өвчлөлт, эмнэлгийн тусламж авах боломжийн талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 6. Техник, тоног, төхөөрөмж (5 асуулт): Бичил уурхайн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа тоног, төхөөрөмж болон хөдөлмөр хамгааллын хувцас, хэрэгслийн талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 7. Үйл ажиллагааны талаарх мэдээлэл (24 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн үйл ажиллагааны орлого, зардлын талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 8. Тусламж, дэмжлэг, тулгарч буй хүндрэл, бэрхшээл (17 асуулт): Бичил уурхай эрхлэгчдийн төрийн болон төрийн бус байгууллагаас авч байсан дэмжлэг, тусламж, үйл ажиллагаа явуулахад тулгарч буй хүндрэл бэрхшээлийн талаарх мэдээлэл;
Бүлэг 9. Хүүхдийн эрх (10 асуулт): Бичил уурхайн үйл ажиллагаан дахь хүүхдийн хөдөлмөр эрхлэлт, оролцож буй хэлбэр, бэртэл гэмтлийн талаарх мэдээлэл. (Асуулгыг Хавсралт 1-ээс харна уу).
Үүссэн огноо
2021-12-31Ерөнхий мэдээлэл
Товч
Бичил уурхай эрхлэгчдийн судалгааг хамралт сайтай явуулах, судалгааны мэдээлэл цуглуулалтын явцад хяналт, үнэлгээ хийх, холбогдох арга хэмжээ авах, нэгдсэн удирдлагаар хангах, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх, судалгааны үр дүнг тайлагнах ажлын хэсгийг байгуулан ажилласан. Ажлын хэсэгт ҮСХ, УУХҮЯ, ХНХЯ, АМГТГ, ГБХЗХГ, ГЕГ, УБЕГ, Бичил уурхайн нэгдсэн дээвэр холбоо зэрэг 8 байгууллагын 13 төлөөлөл орж ажилласан. Судалгааг орон нутагт удирдан зохион байгуулах, судалгааны мэдээлэл цуглуулалтын явц болон тулгарч буй асуудлын талаар ажлын хэсгийн гишүүдэд танилцуулах, холбогдох арга хэмжээг авч ажиллах үүрэг бүхий аймаг, сумын ажлын хэсгийг байгуулсан. Бичил уурхай эрхлэгчдэд судалгааны ач холбогдлыг тайлбарлах, Монгол Улсын ”Статистикийн тухай” хуулийн дагуу мэдээллийн нууцыг хадгална гэдгийг ойлгуулж судалгаанд бүрэн хамруулах, мэдээллийг үнэн зөв цуглуулахад анхаарч ажилласан. Уг заалтыг мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах бүх шатанд мөрдсөн.Мэдээллийн төрөл
Sample survey data [ssd]Судалгааны нэгж
Бичил уурхай эрхлэхчTopics
| Агуулга | Үгийн сан | URI |
|---|---|---|
| Бичил уурхай эрхлэх | Монгол Улсын “Ашигт малтмалын тухай хуулийн 4.1.23-д зааснаар “бичил уурхай эрхлэх” гэж үйлдвэрлэлийн аргаар ашиглахад эдийн засгийн үр ашиггүй орд, ашиглалтын болон технологийн хаягдлаар бий болсон талбайд ашигт малтмал олборлох зорилгоор Иргэний хуулийн 481.1-д заасны дагуу бүртгэгдээгүй нөхөрлөлийн, Иргэний хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан нөхөрлөл болон 36.4-д заасан хоршооны хэлбэрээр зохион байгуулагдсан иргэдийн эрхэлж байгаа үйл ажиллагаа” юм. | |
| Бичил уурхайн нөхөрлөл/хоршоо | Монгол Улсын Иргэний хуулийн 481.1-д заасны дагуу бүртгэгдээгүй нөхөрлөлийн, Иргэний хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан нөхөрлөл болон 36.4-д заасан хоршооны хэлбэрээр зохион байгуулагдаж, “Бичил уурхайгаар ашигт малтмал олборлох” журамд зааснаар үйл ажиллагаа явуулж байгаа бүлэг хүмүүсийг хэлнэ. | |
| Нөхөрлөл/хоршооны ахлагч/ ажил олгогч | Нөхөрлөл/хоршооны зарчмаар, хэсэг бүлэг хүнийг нэгдсэн удирдлагаар хангах, цалин хөлс олгох, орлогоо хуваарилах, нөхөрлөлийн гишүүдийн өмнөөс гэрээ байгуулах, хариуцлага хүлээх чадвар бүхий этгээдийг хэлнэ. | |
| Нөхөрлөл/хоршооны гишүүн | Бичил уурхайгаар ашигт малтмал олборлох журмын 2.2.1, 2.2.2-д заасан шаардлага хангасан, ашигт малтмал олборлох зорилгоор хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан иргэнийг хэлнэ. | |
| Хувиараа/дангаараа ашигт малтмал олборлогч | Ямар нэгэн нөхөрлөлд харьяалагддаггүй, хувиараа/дангаараа ашигт малтмал олборлорлож буй иргэнийг хэлнэ. | |
| Бичил уурхайн туслах үйл ажиллагаа эрхлэгч | Бичил уурхайн үйл ажиллагаанд ашигт малтмал худалдан авах, хүнс, барааны худалдаа эрхлэх, зоогийн газрын үйл ажиллагаа эрхлэх, тээврийн хэрэгслээр үйлчлэх зэрэг ашигт малтмалын олборлолтонд шууд гардан оролцдоггүй, туслах үйл ажиллагаа эрхлэгчийг хэлнэ. | |
| Гэр бүлийн бизнест цалин хөлсгүй оролцогч | Бичил уурхайн үйл ажиллагаанд цалин хөлсгүй оролцогч гэр бүлийн гишүүнийг хэлнэ. | |
| Боловсролгүй | Ерөнхий боловсролын сургуулийн 4 дүгээр анги (1975 он хүртэл болон 1997-2004 онд), 3 дугаар ангийг (1975-1996 онд), 5 дугаар ангийг (2005 оноос хойш) төгсөөгүй хүнийг боловсролгүй гэж үзнэ. Өөрөөр хэлбэл ЕБС-ийн 1-5 дугаар ангид одоо сурч байгаа хүүхдүүд болон 3, 4-р ангийг төгсөөгүй хүмүүс боловсролгүй гэдэгт багтана. | |
| Бага | Ерөнхий боловсролын сургуулийн 4-р анги /1975 он хүртэл болон 1997-2004 онд 3-р анги (1975-1996 оныг дуустал), 2004 оноос хойш 5-р анги төгссөн хүмүүсийг бага боловсролтой гэнэ. | |
| Суурь | Ерөнхий боловсролын 7-р анги (1975 он хүртэл хуучин системээр), 8-р анги (1975-2004 он дуустал), 9-р анги (2005 оноос хойш) төгссөн үнэмлэхтэй хүмүүсийг суурь боловсролтой гэнэ. | |
| Бүрэн дунд | Ерөнхий боловсролын сургуулийн 10-р анги (2005 он дуустал), 11-р ангийг (2006 оноос хойш) өдөр, оройгоор төгссөн үнэмлэхтэй хүмүүсийг бүрэн дунд боловсролтой гэнэ. | |
| Техникийн болон мэргэжлийн | Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв (хуучнаар техник, мэргэжлийн сургууль - ТМС) төгссөн, мэргэжлийн үнэмлэхтэй хүмүүсийг техникийн болон мэргэжлийн боловсролтой гэнэ. | |
| Контор үйлчилгээний ажилтан | Таталган бичиж тэмдэглэл хөтлөх, бичгийн машинаар бичих, компьютер болон бичиг хэргийн бусад төхөөрөмжийг ажиллуулах, мэдээллийг компьютерт оруулах, нарийн бичгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх, тоон мэдээллийг тэмдэглэх ба тооцоолон бодох, үйлдвэрлэл, тээврийн холбогдох тэмдэглэл хөтлөх, номын сан, мөнгөний гүйлгээ, холбоо, шуудангийн холбоотой ажлыг гүйцэтгэх, аялал жуулчлал зохион байгуулах, үйлчлүүлэгчийг мэдээллээр хангах, уулзалт товлох зэрэг ажил, үүрэг гүйцэтгэнэ. | |
| Худалдаа, үйлчилгээний ажилтан | Аялал жуулчлал, гэр ахуйн ажил эрхлэх, нийтийн хоолоор үйлчлэх, хувь хүн асрах, гал түймрээс сэргийлэх, хамгаалах эсвэл бөөний ба жижиглэн худалдаа, бусад төстэй байгууллагад, тэрчлэн зах, мухлагаар, бараа таваар дэлгэн үзүүлэх, худалдаж борлуулахад холбогдсон хувийн болон хамгаалалтын шинжтэй үйлчилгээ үзүүлэх үүрэгтэй. | |
| Хөдөө аж ахуй, ой, загас агнуурын мэргэжилтэн | Үр тариа, мод, бут, малын тэжээл ургуулах, зэрлэг жимс, ургамал түүх, ан амьтан үржүүлэх, харж хамгаалах, агнах, төрөл бүрийн амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, ашиглах, гэр бүлийнхээ хоол хүнсэнд зориулан загас үржүүлэх буюу барих, усны бусад төрөл зүйлийг өсгөж үржүүлнэ. | |
| Үйлдвэрлэл, барилга, гар урлал, холбогдох ажил, үйлчилгээний ажилтан | Барилга барих, арчлах, металлд хэлбэр оруулах, металл бүтээцийг босгох, автомат бүтээцийг босгох, автомат багаж хэрэгслийг тохируулах, машин механизм, тоног төхөөрөмж, багаж хийх, тааруулах, засварлах, хэвлэх ажлын бүтээгдэхүүн гаргах, хүнсний зүйл, нэхмэл эдлэл, модон, металл, бусад эд бараа, түүний дотор гар урлалын зүйл үйлдвэрлэх үйл ажиллагааг гүйцэтгэнэ. | |
| Машин механизм, төхөөрөмжийн операторч, угсрагч | Уул уурхайн аж үйлдвэрийн бусад салбар тухайлбал металл боловсруулах, эрдэс, шил, керамик, мод, цаас болон химийн үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжийг ажиллуулах, хянах, ус цэвэрлэх, цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх, тоног төхөөрөмжийг монтажлах, ажиллуулах, хянах зэрэг ажил, үүрэг гүйцэтгэнэ. | |
| Энгийн ажил, мэргэжил | Олон нийтийн газар, гудамж талбайд буюу айл дамжиж бараа худалдаалах, гудамжинд төрөл бүрийн үйлчилгээ хийх, цэвэрлэгээ, угаалга хийх, индүүдэх, айлын орон гэр, зочид буудал, албан тасалгаа, болон бусад байрыг арчилж тордох, цонх, барилга, байшингийн бусад үйл ажиллагааг гүйцэтгэнэ. | |
| Зэвсэгт хүчний ажил, мэргэжил | Зэвсэгт хүчний ажил, мэргэжилд зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүний гүйцэтгэдэг бүх ажил орно. Зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүн нь цэргийн алба хаагч болон цэргийн анги байгууллагад гэрээгээр ажиллагчдаас бүрдэнэ. Энэ бие бүрэлдэхүүнд зэвсэгт хүчний жанжин штаб, ерөнхий зориулалтын болон агаарын довтолгооноос хамгаалах цэргийн командлал, төрөл, мэргэжлийн цэргийн ба ар тал техникийн нэгтгэл, ангиуд, цэргийн сургууль, сургалт эрдэм шинжилгээ, соёл урлаг, эмнэлэг, хэвлэл мэдээлэл, аж ахуй, үйлчилгээний байгууллагуудад цэргийн алба хааж буй болон хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллаж байгаа хүмүүс багтана. | |
| Гэр | Бүх төрлийн монгол гэр, цаатны урц хамаарна. | |
| Байшин | Байшинд нэг болон олон өрөөтэй, дээвэртэй, гадуураа ханатай, сууринаас дээвэр хүртэл хананаас хуваагдсан талбай бүхий орон байр багтана. | |
| Майхан | Бүх төрлийн майхныг энд багтана. | |
| Түр оромж | Анхнаасаа хүн амьдрахад зориулж бариагүй эсвэл хүн амьдрахад засаж тохижуулан өөрчилсөн, хүн амьдарч байгаа түр оромжийг хамруулна. | |
| Нүхэн сууц | Анхнаасаа хүн амьдрахад зориулж бариагүй эсвэл хүн амьдрахад засаж тохижуулан өөрчилсөн, хүн амьдарч байгаа нүхэн сууцыг хамруулна. | |
| Бусад сууц | Дээрх сууцны төрлөөс бусад сууцны төрлийг хамруулна. | |
| Төвлөрсөн систем | Улсын цахилгаан болон усан станцаас цахилгаан хэрэглэж байвал тухайн сууцыг төвлөрсөн системтэй гэж үзнэ. Төвлөрсөн цахилгаан станцад холбогдсон дэд станцыг төвлөрсөн гэж үзнэ. | |
| Дизель станц | Тухайн орон нутгийн хувьд бие даасан дизель станцтай холбогдсон болон цахилгааны сүлжээтэй холбогдсон орон сууцыг хамруулна. | |
| Сэргээгдэх эрчим хүчний төхөөрөмж | Нар, салхины эрчим хүчийг хуримтлуулан цахилгаан эрчим хүч бий болгодог төхөөрөмжийг хамруулна. | |
| Бага оврын цахилгаан үүсгүүр | Тухайн өрх нэг болон хэсэг өрхийн хэрэгцээг хангах зорилгоор шатах болон бусад материалаар ажилладаг бага оврын мотор, цахилгаан үүсгүүрийг хамруулна. | |
| Төвлөрсөн ус түгээх систем | Улсын болон тухайн орон нутгийн усан хангамжийн төвлөрсөн системээс бие даасан тохилог сууц, сууцны тусдаа байшин, орон сууцны байшин, нийтийн эзэмшлийн бусад байранд төвлөрсөн байдлаар ус түгээж байгаа усны системийг хэлнэ. | |
| Төвлөрсөн системд холбогдсон ус түгээх байр | Хот суурин газрын гэр хорооллын төвлөрсөн усан хангамжийн системд холбогдсон ус түгээх байр орно. | |
| Хамгаалагдсан худаг | Зураг төслийн дагуу баригдсан мотор буюу бусад төхөөрөмжөөр усаа шууд авдаг, дээгүүрээ байгууламжтай, эрүүл ахуйн бүс тогтоож хашсан, хамгаалалтанд байдаг, мал амьтан орох боломжгүй худгийг хамруулна. Үүнд өрөмдмөл гүний худаг орно. | |
| Хамгаалагдсан булаг, шанд | Тусгай хамгаалалтанд байдаг, засаж тохижуулсан, хашиж хамгаалсан, мал, амьтан орох боломжгүй булаг, шандыг хамгаалагдсан гэж үзнэ. | |
| Цэвэршүүлэн савласан ус | Аж ахуйн нэгжүүд зөвшөөрөл авч, стандартад нийцүүлэн, цэвэршүүлэн савласан ундны зориулалтаар бэлтгэгдсэн усыг хэлнэ. | |
| Төвлөрсөн системд холбогдоогүй ус түгээх байр | Эрх бүхий байгууллага, аж ахуйн нэгжийн зориулалтын авто машинаар ус түгээх байрт зөөвөрлөн түгээдэг байр багтана. | |
| Зөөврийн ус | Эрх бүхий байгууллага, хувийн аж ахуйн нэгж, иргэд хувиараа машин болон ердийн хөсгөөр айл өрхөд шууд зөөвөрлөн түгээдэг бол энд орно. | |
| Гол, мөрөн, нуур, хамгаалагдаагүй худаг, булаг, шанд | Иргэд өөрсдөө ухаж гаргасан, хамгаалалтгүй уурхайн худаг, булаг, шанд орно. Мөн гол, мөрөн, нуур, бороо, цасны болон тогтоол усыг хамруулна. |
Ажиглалтын хүрээ
Газар зүйн хүрээ
Монгол улсХүрээ
Монгол улсГүйцэтгэгч болон түнш
Гүйцэтгэгч байгууллага
| Нэр | Харьяалал |
|---|---|
| Монгол Улс Үндэсний статистикийн хороо |
Мета мэдээлэллийн боловсруулалт
Боловсруулсан
| Нэр | Товчилсон үг | Харьяалал | Үүрэг |
|---|---|---|---|
| ҮСХ | ҮСХ | Монгол Улсын Их Хурал |